Vrede en sociaaldemocratie in Irak en Tunesië: hoe bereiken we dat?
Wat is er nodig voor een stabiele democratie? Is er een manier om ISIS te bestrijden? En hoe bouw je een stad weer op die door oorlog verwoest is? Dit zijn vragen waar veel politici dagelijks mee te maken krijgen. Het bevorderen van vrede en sociaaldemocratie is van groot belang, maar lijkt soms een bijna onmogelijke opgave. In een meeting van de Progressive Alliance op het PvdA Congres spreekt minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Lilianne Ploumen met sociaaldemocraten uit Tunesië en Iraaks-Koerdistan over vrede en veiligheid in de 21e eeuw, en wat daar precies voor nodig is.
Moez Ben Dhia is internationaal secretaris van de sociaaldemocratische partij Ettakatol in Tunesië. De Arabische Lente leidde tot de eerste vrije Tunesische verkiezingen sinds 1956, waarbij Ettakatol de vierde partij werd. Het begin is er dus, maar Tunesië kent nog geen stabiele democratie. Door een gebrek aan economische groei zijn er veel inwoners die geen toekomst meer zien en in hun wanhoop radicaliseren. Ben Dhia benadrukt daarom het belang van dialoog. Hij stelt dat het nodig is om kalm te blijven, ook als iets moeilijk te accepteren is. Geweld leidt alleen maar tot meer geweld, zegt hij. Het belang van stabiliteit in Tunesië is groot: wanneer het in Tunesië goed gaat, kan het land dienen als stabiliserende factor in de regio en als voorbeeld voor Egypte.
In Irak lijken vrede en sociaaldemocratie nog veel verder weg. Narmin Othman is lid van het centraal comité van de Patriottische Unie van Koerdistan en was minister in verschillende Iraakse regeringen. Ze vertelt dat Irak na het afzwakken van Al Qaida al snel te maken kreeg met de opkomst van ISIS. Door het gebruik van nieuwe technieken en sociale media wist ISIS veel jonge mensen aan zich te binden. Internationale samenwerking is cruciaal in het bestrijden van ISIS en het beschermen van de Koerdische en Iraakse bevolking. “We need help”, is wat Othman keer op keer benadrukt. Hierbij merkt iemand uit de zaal terecht op dat bestrijden alleen niet genoeg is. Om uiteindelijk langdurige vrede en veiligheid te bereiken, moeten de wortels van het probleem – bijvoorbeeld armoede, ongelijkheid en mensenrechtenschendingen – aangepakt worden.
Wat is hierop de visie van minister Ploumen? Recentelijk bezocht ze Fallujah, een Iraakse stad die vorig jaar werd bevrijd van ISIS. Veel inwoners keerden terug om hun stad weer op te bouwen. Volgens Ploumen zijn drie factoren van groot belang voor het bereiken van vrede en veiligheid. Ten eerste, een werkende rechtsstaat en actief maatschappelijk middenveld. Er moet geluisterd worden naar NGO’s en vakbonden. Daarnaast is het belangrijk dat er banen zijn en iedereen profiteert van economische groei en globalisering. “Jobs, jobs, jobs”, aldus Ploumen. En ten derde: de rol van vrouwen. Vrouwen zijn de eersten die tot slachtoffer gemaakt worden wanneer vrede in gevaar is. Daarom zouden vrouwen altijd een sleutelrol moeten spelen bij het vinden van een oplossing van een conflict. De PvdA wil dus in conflictgebieden helpen door langdurig te investeren in wederopbouw, met missies of via ontwikkelingsprogramma’s.
Kortom, internationale samenwerking is cruciaal in het oplossen van allerlei conflicten in de 21e eeuw. Of dat nou in Tunesië, Irak, in de regio of wereldwijd is. Ook Lodewijk Asscher komt nog even langs en stelt hetzelfde: in een wereld vol bedreigingen moeten we samenwerken om verandering teweeg te brengen. Hierbij is het van belang kritisch te zijn, maar niet te vervallen in populisme. Verandering ontstaat door elkaars vrienden te zijn, concludeert Asscher.
Door: Roos Lankhorst, PvdA Internationaal Secretariaat
