PvdA-congres 2022 – Solidariteit met Oekraïners voorop!

12 juni 2022

Tijdens het jaarlijkse PvdA-partijcongres in Nieuwegein organiseerde het Internationaal Secretariaat een sessie over Oekraïne. Centraal hierin stond de vraag hoe wij actief in internationale solidariteit met Oekraïne kunnen blijven investeren? Samen met Hugo Klijn (Instituut Clingendael), Jan Jaap van Overzee (Vredesorganisatie PAX), PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten en de Oekraïense Svitlana Berezhanska gingen betrokken PvdA’ers hierover in gesprek. Deze bijeenkomst stond onder leiding van Internationaal Secretaris Lenna Vromans.

Hugo merkte op dat de situatie in Oekraïne steeds kritieker wordt. Naast de wapenleveranties aan de Oekraïners, zal Poetins oorlog de Europese/NAVO investeringen op het gebied van veiligheid en defensie ongetwijfeld doen versnellen.
Oekraïne wordt door het Russische geweld ook in hoog tempo naar de EU gedreven. Voormalig neutrale landen als Zweden en Finland willen hierdoor bovendien toetreden tot de NAVO. Nu blijkt dat Poetins Rusland fundamenteel onbetrouwbaar is, zullen Westerse landen nog meer één blok gaan vormen.

Volgens Thijs is het aanbieden van het EU kandidaat-lidmaatschap aan Oekraïne hierin van grote symbolische waarde. Hij waarschuwt ons echter met klem voor de zogenaamde ‘oorlogsmoeheid’ ten aanzien van Oekraïne. Het is bittere noodzaak om vanuit Nederland en Brussel de druk op het Kremlin te blijven opvoeren.
Naast het volharden in de sancties tegen Rusland, moet de EU daarnaast bemiddelen voor een humanitaire corridor. Op deze manier kunnen Westerse landen de vele Oekraïners in oorlogsgebied direct met noodhulp blijven steunen. Daarnaast moeten wij uitkijken voor misleidende Kremlin-narratieven die inmiddels ook Westerse media bereiken. Voor de solidariteit is het essentieel om lokale Oekraïnse partners zoveel mogelijk te blijven ondersteunen.

Jan Jaap bevestigt dat PAX gelukkig nog in Oekraïne kan werken. De situatie aldaar wordt echter wel steeds penibeler. PAX kijkt echter ook al vooruit – naar de noden en behoeften voor de wederopbouw van Oekraïne. Het is essentieel om kritieke infrastructuren zo spoedig mogelijk weer functioneel te maken.
Idealiter beginnen donorlanden nu al met het formuleren van een strategie voor wederopbouw – eentje die het Oekraïnse maatschappelijk middenveld centraal stelt in het vaststellen en uitvoeren van beleidsprioriteiten.

Svitlana Berezhanska zette indrukwekkend uiteen hoezeer de oorlog haar en haar familie elke dag opnieuw raakt. De Oekraïners zijn een sterk en dapper volk die tot het einde door zullen strijden. Rusland is de eenzijdige agressor, dus eenzijdige territoriale concessies aan Poetin zijn wat haar betreft onbespreekbaar. Het Westen heeft de Russische dreiging te lang onvoldoende serieus genomen, en Poetins oorlog mag op geen enkele manier lonen.
Qua solidariteit zou Nederland serieuzer werk kunnen maken van betere opvang voor Oekraïnse vluchtelingen. Het falende beleid van de Nederlandse regering op dit punt heeft inmiddels tot een asielcrisis geleid. Zelf blijft Svitlana zowel persoonlijk als via haar bedrijf betrokken bij het leveren van hulp aan Oekraïners.

Vanuit het publiek verrijkten betrokken partijgenoten de discussie door parallellen te trekken met de oorlogen in Syrië en Irak. Het is en blijft daarnaast van essentieel belang dat solidariteit met Oekraïne niet ten koste gaat van solidariteit met Afrikaanse landen – die zo de prijs van de oorlog zullen betalen. Hiervoor is op het PvdA-Congres een motie aangenomen.