Brexit: een symptoom van tweespalt in onze samenleving

Gisteren stemde 52 procent van de Britten voor uittreding uit de Europese Unie. 48 procent van de Britten koos voor een toekomst van Groot-Brittannië in Europa. Direct zagen we de grote gevolgen die gemoeid zijn met het resultaat: kelderende beurzen, toenemende onzekerheid, zorgen over de pensioenen hier. De uitkomst pakt slecht uit voor Groot-Brittannië, voor Nederland en voor Europa. Juist nu het weer wat beter gaat hebben we elkaar hard nodig om de uitdagingen van deze tijd gezamenlijk op te pakken: gezamenlijk meer banen scheppen, belastingontwijking aanpakken, de klimaatverandering tegengaan en de vluchtelingenproblematiek oplossen.

Door Paul Tang en Marit Maij.

De uitslag laat echter ook het veel grotere probleem dat zich voltrekt in onze samenleving zien. Jongeren, hoog opgeleiden en inwoners van steden kozen in grote meerderheid vóór samenwerking. Ouderen, mensen met een beperkte opleiding en inwoners van dorpen en het Engelse platteland keerden samenwerking juist de rug toe. Tweespalt. We zien het nu in Groot-Brittannië, zagen het onlangs bij de verkiezingen in Oostenrijk en we voelen het in onze eigen steden en dorpen. Mensen groeien uit elkaar.

Dat baart ons grote zorgen. De belofte en het perspectief van vooruitgang en een goed leven voor iedereen staan onder druk. De crisis in de economie die onze samenleving – en miljoenen gezinnen- de afgelopen jaren trof, de vluchtelingenstromen die voortkomen uit de crisis in het Midden Oosten en de toenemende spanningen aan de buitengrenzen van Europa zijn van grote invloed op onze levens. En ze veroorzaken een tweespalt in de samenleving die een antwoord behoeft.

De discussie in ons land dreigt zich nu te concentreren op wat dit betekent voor onze positie ten opzichte van Europa. Op de flanken zien we partijen die Brexit aangrijpen om ook hier muren om het land te willen optrekken en de weg van samenwerking de rug toe te keren: Nexit. Dan wordt alles beter. Terwijl we als Nederland ons geld verdienen in Europa ,wat de broodnodige banen oplevert die voor welvaart en welzijn voor Nederlandse gezinnen zorgt. Door mensen in een referendum iets te laten zeggen over de Europese samenwerking geef je ze misschien wel een bliksemafleider, maar geen baan en perspectief. Andere partijen zoals D66 zien na Brexit juist de kans schoon om te pleiten voor volle kracht vooruit, diepere integratie en méér Europa. Superstaat Europa. Dan komt het goed. In werkelijkheid betreft het ook hier een schijnoplossing die de tweespalt zaait en onzekerheid voedt.

De oplossing voor tweespalt ligt niet besloten in een schijndiscussie tussen méér en mínder Europa. Ja, er schort veel aan het huidige Europa. Er is sprake van een fnuikend gebrek aan zeggenschap, oneerlijke concurrentie op lage lonen, grote bedrijven die veel te weinig belastingen betalen door belastingontwijking terwijl wij keurig iedere maand onze bijdrage leveren. En ook de wijze waarop Europa omgaat met de vluchtelingencrisis laat zien dat er nog veel werk te verzetten valt.

Allemaal zaken die anders kunnen en moete,n om de samenwerking tussen landen te laten werken voor alle inwoners. Daar ligt de werkelijke oplossing. Lokale, nationale overheden én Europa hebben de plicht om in een hoger tempo oplossingen te bieden voor de terechte zorgen van miljoenen mensen. Het bieden van perspectief op een samenleving waarin het woord samen weer betekenis heeft gekregen. Waar gelijke kansen op een goed leven zijn weggelegd voor hoog- en laagopgeleid, inwoners van stad en platteland, nieuwkomers en mensen die hier geboren zijn. Het bieden van echte banen met voldoende zekerheid en geld in de portemonnee voor allen. In het nog sneller keren van de tendens dat armen armer worden en rijken rijker. In het in Europees perspectief ervoor zorgen dat de zeggenschap terug gaat naar onze inwoners en dat niet het belang van financiële instellingen domineert, maar de belangen van spaarders en werknemers centraal staat.

Het laatste wat we nu kunnen gebruiken, zijn voorstellen die tweespalt vergroten, die een valse tegenstelling creëren tussen de belangen van de ‘elite’ en de ‘bange burger’. Dat vergroot de kloof die aan de basis lag van Brexit.

Paul Tang en Marit Maij