Noorse jeugd kiest voor links, maar wat kiezen de volwassenen maandag?

Op 11 september gaat Noorwegen naar de stembus om hun nieuwe Stǿring te kiezen, het parlement. Met meer dan twintig politieke partijen lijkt het politieke landschap in Noorwegen versplinterd. Toch zijn er twee duidelijke kampen te onderscheiden. Ten eerste is er de conservatieve coalitie tussen Høyre (Rechts) en Fremskrittpartiet (Vooruitgangspartij), die de afgelopen vier jaar mocht regeren. Zij nemen het op tegen de centrum-linkse Arbeiderspartiet (Arbeiderspartij), die samen met kleinere linkse partijen ook een meerderheid in het parlement zou kunnen verkrijgen aanstaande maandag. Met nog een kwart van de kiesgerechtigden zwevend wordt het spannend of de Arbeiderspartiet deze keer wel een linkse meerderheid kan bemachtigen.

Jeugdverkiezingen

Tijdens de jeugdverkiezingen van afgelopen dinsdag op middelbare scholen won de Arbeiderspartiet. Deze traditie is in 1989 ontstaan om Noorse jongeren te betrekken bij de politiek. Ook is het sindsdien gaan fungeren als een indicator voor de mogelijke uitslag van de volwassen verkiezingen. De uitslag van deze voorverkiezingen pakte dus positief uit voor de linkse partijen. Er zou zelfs een meerderheid gevonden kunnen worden als er wordt samengewerkt met de Socialistisk Venstre (socialistische partij), Miljøpartiet De Grønne (groene partij) en de Rodt (rode partij).

Sinds 2013 heeft Noorwegen een minderheidscoalitie onder leiding van Erna Solberg met gedoogsteun van de Kristelig Folkepartiet (christelijke volkspartij) en Venstre (liberale partij), terwijl de Arbeiderspartiet wel de grootste werd in 2013. Solberg zou graag deze constructie van vier partijen willen voortzetten. De polls laten elke dag totaal verschillende resultaten zien. Wel blijkt dat zowel het linkse als het rechtse blok niet makkelijk de 50% van de stemmen haalt. Kleine, vaak regionale partijen, zullen dus een belangrijke rol gaan spelen bij de vorming van de nieuwe Noorse regering.

Campagneonderwerpen

Voordat er een coalitie gevormd moet worden, bevinden de partijen zich eerst nog in de campagnestrijd. De olie-industrie, en daarmee gemoeide arbeidsmarkt, zijn belangrijkste campagneonderwerpen. Noorwegen staat in de top drie van de grootste olie-exporteurs van de wereld. Het succes sloeg om toen in 2015 de olieprijzen sterk daalden. Vele banen gingen verloren en de economische situatie is tot op heden nog niet volledig hersteld. De Arbeidspartiet verwijt de regering dan ook dat ze de matige economische positie niet onder ogen willen komen. Daarom focust Jonas Store met zijn Arbeiderspartiet op het creëren van nieuwe banen. Verder zet de centrum-linkse partij zich in voor het verminderen van de emissies, gelijke zorgkansen en de kwaliteit van het onderwijs. De rivaal Høyre wil naast een focus op onderwijs, banen en zorg, geld investeren in het leger en de belastingen te verlagen.

Het blijft nog speculeren over wat er bij de echte verkiezingen gaat gebeuren. Het lijkt in ieder geval een nek-aan-nekrace te worden tussen het linkse en rechtse blok. De jeugdverkiezingen, wisselende polls en de massa zwevende kiezers laten zien dat de verkiezingsuitslag nog lang niet vast staat.

Door Suzanne Piet, PvdA Internationaal Secretariaat